Historia Brittonum VIII: Saint Germanus I

Mommsen’s chapters

The six ages of the world

§1: creation to David
§2: David to the Babylonian exile
§3: the Babylonian exile to the Passion
§4: since the Passion
§5: the first three ages
§6: the last three ages

Origins of the Britons

§7: description of Britain
§8: the three offshore islands
§9: the rivers of Britain
§10: the first inhabitants of Britain
§11: Aeneas and the Latin kings
§12: the Picts

Origins of the Irish

§13: Partholomus, the Spanish soldier
§14: the League of Eight
§15: the Scythians and Dal Riada

A computation

§16: the present year

Another origin tale

§17: the European descendants of Adam
§18: the peoples of Europe

Roman Britain

§19: Julius Caesar
§20: Caesar conquers Britain
§21: Claudius
§22: King Lucius is baptised
§23: Severus builds the Wall
§24: the usurper Caritius
§25: Constantius II
§26: Maximus
§27: Maximianus, Severus II and Constantius I
§28: Roman rule
§29: Maximianus, continued
§30: the Roman defeats by the Britons

The Saxons part 1

§31: Hengist and Horsa arrive

Saint Germanus part 1

§32: the arrival of Saint Germanus
§33: his first miracle
§34: Benlli’s citadel destroyed
§35: the origin of Powys

The Saxons part 2

§36: the Britons cannot feed the Saxons
§37: Guorthigirn marries Hengist’ daughter
§38: Hengist invites more Saxons

Saint Germanus part 2

§39: Guorthigirn cursed
§40: Gourthigirn consults his wizards
§41: the boy without a father
§42: the red and white serpents

The Saxons part 3

§43: the war against Hengist
§44: Guorthemir’s death
§45: the Saxons return
§46: the Night of the Long Knives

Saint Germanus part 3

§47: St Germanus destroys Guorthigirn
§48: another story of Guorthigirn’s death

Genealogy of Builth

§49: the descent of the kings of Builth from Guorthigirn
§50: Saint Germanus goes home

A Life of St Patrick

§50: escape from captivity
§51: the mission to Ireland
§52: the baptism of the Irish
§53: a calculation
§54: St Patrick’s many deeds
§55: comparing Patrick with Moses

Arthuriana

§56: Arthur’s twelve battles

Saxon genealogies

§57: the Bernician kings
§58: the Kentish kings
§59: the East Anglian kings
§60: the Mercian kings
§61: the Deiran and Northumbrian kings
§62: the Men of the North
§63: early Northumbrian history
§64: Oswald and Oswiu
§65: Oswiu and Ecgfrith

A computation

§66: the date of Guorthigirn

28 cities of Britain

§66a: a list of cities

Wonders of Britain

§67: Loch Lomond, the Trent Bore and Bath
§68: salt springs and the Severn Bore
§69: Aber Llyn Llifan
§70: Ffynnon Gwr Helig, a tree at the mouth of the Wye and a blow-hole in Gwent
§71: the altar of Llwynarth
§72: a spring in Gwent
§73: Carn Cafall and Gamber Head
§74: a burial mound in Ceredigion

Wonders of Anglesey

§75: four wonders
§76: the pond of Llwchlein

regnante gratiano secundo cum equitio saxones a guorthigirno suscepti sunt anno cccxlvii post passionem christi. in tempore illius uenit sanctus germanus ad praedicandum in brittannia et claruit apud illos in multis uirtutibus et multi per eum salui facti sunt et plurimi perierunt. aliquanta miracula, quae per illum fecit deus, scribenda decreuei.

primum miraculum de miraculis eis. erat quidam rex iniquus atque tyrannus ualde, cui nomen erat benli. illum uir sanctus uoluit uisitare et properare ad iniquum regem, ut praedicaret illi. at cum ipse homo dei uenisset ad ostium urbis cum comitibus suis, uenit portarius et salutauit eos qui miserunt eum ad regem et rex durum responsum dedit illis et cum iuramento dixit: si fuerint uel si manserint usque ad caput anni, non uenient umquam in medio urbis meae. dum ipsi expectarent ianuatorem, ut nuntiaret illis sermonem tyranni, dies declinabat ad uesperum et nox appropinquabat et nescierunt quo irent. inter ea uenit unus de seruis regis e medio urbis et inclinauit se ante uirum dei et nuntiauit illis omnia uerba tyranni et inuitauit illos ad casam suam et exierunt cum eo et benigne suscepit eos. et ille nihil habebat de omnibus generibus iumentorum excepta una uacca cum uitulo, et occidit uitulum et coxit et posuit ante illos. et praecepit sanctus germanus, ut non confringeretur os de ossibus uituli et sic factum est et in crastino uitulus inuentus est ante matrem suam sanus et uiuus incolumisque. iterum de mane surrexerunt, ut impetrarent salutationem tyranni. at ipsi, cum orarent et exspectarent iuxta portam arcis, et ecce uir unus currebat et sudor illius a uertice usque ad plantas pedum distillabat. inclinabat se ante illos et dixit sanctus germanus: credis in sanctam trinitatem? et respondit ille: credo, et baptizatus est et osculatus est et dixit illi: uade in pace: in ista hora morieris et angeli dei in aere expectant te, ut gradieris cum illis ad deum, cui credidisti. et ipse laetus intrauit in arcem et praefectus tenuit illum et alligauit et ante tyrannum ductus et interfectus est, quia mos erat apud nequissimum tyrannum, nisi quis ante solis ortum peruenisset ad seruitutem in arce, interficiebatur. et manserunt tota die iuxta portam ciuitatis et non impetrauerunt, ut salutarent tyrannum. solito ex more supradictus adfuit seruus et dixit illi sanctus germanus: caue, ne unus homo maneat de hominibus tuis in ista nocte in arce. et ipse reuersus est in arcem et deduxit filios suos, quorum numerus erat nouem, et ipsi ad supra dictum hospitium cum ipso reuersi sunt. et praecepit sanctus germanus manere eos ieiunos et clausis ianuis dixit: uigilantes estote et si quid euenerit in arce, nolite aspicere, sed orate indesinenter et ad deum uestrum clamate. et post modicum interuallum noctis ignis de caelo cecidit et combussit arcem et omnes homines, qui cum tyranno erant, et nusquam apparuerunt usque in hodiernum diem, et arx non aedificata est usque hodie. in crastino die ille uir, qui hospitalis fuit illis, credidit et baptizatus est cum omnibus filiis suis et omnis regio cum eis, cui nomen erat catel. et bendixit ei et addidit et dixit: non deficiet rex de semino tuo. ipse est catell durnluc, et tu rex eris ab hodierna die. et sic euenit; et impletum est, quod dictum est per prophetam dicentem: ‘suscitans de puluere egenum, et de stercore erigens pauperem, ut sedeat cum principibus et solium gloriae teneat.’ iuxta uerba sancti germani rex de seruo facti sunt, et a semine illorum omnis regio pouisorum regitur usque in hodiernum diem.